Kerken en goudmijnen in Ouro Preto

MINKE WINK

Op een busrit van 7 tot 8 uren van Rio de Janeiro ligt Ouro Preto. Een koloniale stad in de deelstaat Minas Gerais, die bekend staat om zijn barokke gevels, bijzonder ontworpen kerken en kronkelende straatjes met kinderkopjes. Ouro Preto was het hart van de 18^e-eeuwse goudkoorts in Brazilië en de rijkdom en welvaart zijn goed bewaard gebleven in de barokke architectuur die de stad siert. Dankzij deze prachtige architectuur stond Ouro Preto als eerste op de UNESCO-werelderfgoed lijst van Brazilië. De pittoreske straatjes zijn gevuld met verborgen juweeltjes en bijzondere gebouwen om te verkennen.

Ouro Preto is algemeen bekend onder Brazilianen, maar wordt vaak overgeslagen door toeristen. Zonde! Dit schilderachtige stadje verdient absoluut een plekje op je reisroute. Ouro Preto onderscheid zich namelijk van andere steden in Brazilië door zijn koloniale architectuur en kronkelende straatjes met kinderkopjes. Het is een slaperige oase van rustige barretjes en goede restaurants met typische gerechten uit de Minas Gerais deelstaat. Dankzij een grote studentenpopulatie verandert dit beeld tijdens carnaval wanneer de straten dagenlang gevuld zijn met parades en live muziek.

De geschiedenis van Ouro Preto

Toen de Europeanen in Brazilië aankwamen, ontdekten ze al snel dat het land vol mineralen en edelstenen zat. Het duurde niet lang voordat ze deze onuitputtelijke bron van natuurlijke rijkdom hadden ontgonnen en gedolven. Het middelpunt van deze goudkoorts was Ouro Preto, dat de goudmijnstad van Brazilië werd.

Er wordt aangenomen dat een slaaf de eerste ontdekking van goud in dit gebied deed, toen hij een ongewoon zwart metaal tegenkwam in de rivierbedding van de rivier waaruit hij dronk. De Europese kolonisten realiseerden zich dat dit zwarte metaal eigenlijk goud was en het werd al snel duidelijk dat het gebied ermee bedekt was. De goudkoorts volgde en in 1711 werd de stad Vila Rica de Ouro Preto in dit gebied gebouwd. Hierdoor konden de Portugezen van dichtbij beginnen met het winnen van goud. De bevolking groeide uiteindelijk tot 110.000 mensen, meer dan twee keer zo veel als in New York City op dat moment. De meerderheid van de inwoners waren tot slaaf gemaakte Afrikanen die gedwongen werden in de mijnen te werken. De stad werd in 1721 de hoofdstad van de deelstaat Minas Gerais en stond toen bekend als Ouro Preto, oftewel Zwart Goud.

Op het hoogtepunt van de goudwinning in het midden van de 18^e eeuw, werd Ouro Preto een welvarende stad. De eigenaren van onroerend goed konden het zich veroorloven om te betalen voor de beste architecten en kunstenaars uit Europa en Brazilië, waaronder Aleijadinho, de meest gevierde Braziliaanse kunstenaar in de 19^e eeuw. Zij ontwierpen de gebouwen van de stad en als gevolg hiervan werd de stad getransformeerd met barokke architectuur, tientallen kerken, bijzondere fonteinen, koloniale huizen en gebouwen, en kilometerslange geplaveide straten.

Terwijl de stad veranderde in een architectonisch wonder, stonden sommige lokale bewoners steeds vijandiger tegenover de Portugese kolonisten. Al het gedolven en gewonnen goud werd naar de weeghuizen gebracht waar een vijfde werd meegenomen en aan de Portugese koninklijke familie gegeven. De goudzoekers vonden de eisen van de goudbelasting te hoog en begonnen zich voor te bereiden op een revolutie tegen de kolonisten. Deze revolutie vond plaats in 1789 en werd geleid door Tiradentes en een groep andere Braziliaanse dichters. De revolutie mislukte en Tiradentes werd opgehangen en gevierendeeld in een gruwelijke executie om te voorkomen dat zo’n opstand opnieuw zou plaatsvinden.

Uiteindelijk raakten de goudmijnen in de 19^e eeuw uitgeput en droogde de bron van edelmetaal op, wat leidde tot een afname van de invloed van de stad. In 1879 werd Belo Horizonte de nieuwe hoofdstad van Minas Gerais. De bepalende architectuur van Ouro Preto blijft echter bestaan en in 1980 werd de stad beloond met een plekje op de UNESCO-werelderfgoed lijst.

Praça Tiradentes

Praça Tiradentes ligt in het centrum van Ouro Preto. Het is het belangrijkste plein van de stad ter ere van Tiradentes, de leider van de mislukte revolutie voor onafhankelijkheid. Het plein wordt omringd door goed bewaarde gebouwen waarvan sommige zelfs meer dan 250 jaar oud zijn. Als je meer wilt weten over de geschiedenis van Ouro Preto dan kun je het Inconfidência Museum bezoeken dat aan het einde van het plein ligt. Rondom het plein vind je ook verschillende boetiekjes en cafés voor een beetje shoppen en een lekkere lunch.

Bijzondere kerken in Ouro Preto

In totaal zijn er 23 kerken in Ouro Preto, waarvan een aantal echt de moeite waard zijn om ook van binnen te bekijken. Ga met een gids op pad zodat je de mooiste kerken te zien krijgt en meer te weten komt over de geschiedenis van deze bijzondere stad.

Waarom zijn er eigenlijk zóveel kerken in een relatief klein stadje?

Tijdens de goudkoorts probeerden de Portugezen een groot deel van het goud terug te exporteren naar de koninklijke familie en naar Portugal, met uitzondering van het goud dat voor religieuze monumenten werd gebruikt. De lokale bevolking, die hun oorspronkelijke goud niet uit Brazilië wilden zien vertrekken, bouwden daarom heel veel verschillende kerken die met goud werden verfraaid om op deze manier zoveel mogelijk goud in het land te behouden.

Eén van de belangrijkste kerken in Ouro Preto is de Igreja de São Francisco de Assis. Deze kerk is ontworpen door Aleijandinho, een van de grootste barokke kunstenaars en beeldhouwers van Brazilië. De kerk is gebouwd in 1768 en perfect bewaard gebleven. De binnenkant van de kerk is rijkelijk versierd met gouden houtwerk en religieuze figuren. Op het houten plafond bevindt zich een gigantische, met de hand geschilderde muurschildering van Muel da Costa Ataíde. Het kostte hem 9 jaar om dit kunstwerk te maken en het is één van zijn beste werken. Werkelijk prachtig om te zien!

De Basílica Nossa Senhora do Pilar ligt in het historische centrum en is een van de bekendste kerken in Ouro Preto. Het is een katholieke kerk die voor het eerst werd gebouwd aan het einde van de 17^e eeuw en voltooid tussen 1700 en 1707. Het oorspronkelijke ontwerp was gemaakt van modder en houten steunen, maar werd later in 1731 geconstrueerd om het een duurzamere structuur te geven. Deze kerk wordt inmiddels beschouwd als een van de beste voorbeelden van barokke architectuur in dit gebied. Het interieur bevat honderden kilo’s gouden en zilveren versieringen.

Oude goudmijnen

Hoewel de goudmijnen van Ouro Preto zijn uitgeput, kun je de meesten nog steeds bezoeken. Er liggen verschillende kleine goudmijnen in de stad waar je als toerist een rondleiding kunt krijgen. De bekendste goudmijn is Minas de Passagem dat net buiten de stad ligt. Deze goudmijn werd in 1779 geopend en is tegenwoordig de grootste voor het publiek toegankelijke goudmijn ter wereld. Een rondleiding neemt bezoekers mee op een oude kabelbaan naar de ondergrondse mijnen. Je leert meer over de geschiedenis en verkent een deel van de 30 kilometer lange tunnels die deel uitmaken van deze goudmijn. Er is zelfs een helder, blauw meer waar je in kunt zwemmen of duiken.

Eerlijk gezegd vond ik de entreeprijs aan de hoge kant voor wat je te zien krijgt en voor de lengte van de rondleiding. Toch is het wel indrukwekkend om deze goudmijn te zien en is het interessant om hierdoor ook wat meer te leren over de geschiedenis van goudstad Ouro Preto.