Rondje Lauwersmeer

MINKE WINK

Heb je zin om een uitdagende wandeling te maken in een gebied waar het heerlijk rustig is en waar nog nauwelijks toeristen komen? Maak dan een rondje om het Lauwersmeer.

Het Lauwersmeer is een stukje wildernis op de grens van Groningen en Friesland. Vooral onder vogelkenners is dit een geliefd wandelgebied. In dit waterrijke gebied met bos, rietvelden en ruige graslanden broeden ruim 100 vogelsoorten en overwinteren elk jaar tienduizenden ganzen. Ook als je geen vogelspotter bent, is een bezoek aan Nationaal Park Lauwersmeer echt de moeite waard. Naast de vele vogels vind je hier ook Schotse hooglanders en konikpaarden.

Vroeger stroomden zoet en zout water in elkaar over in de Lauwerszee. Uit angst voor overstromingen werd er in 1969 een dam gebouwd en op de vroegere zeebodem ontstond een geheel nieuw landschap. Omdat de natuur in het Lauwersmeer zo bijzonder is werd het gebied aangewezen als één van de 21 Nationale Parken die Nederland rijk is.

Rondje Lauwersmeer is een wandelroute van ongeveer 43 kilometer en daarmee perfect voor de geoefende wandelaar. Klinkt dit een beetje too much? Nederland zou Nederland niet zijn als je deze route niet ook gewoon op de fiets kunt afleggen. Dus kies je optie!

Je kunt ook altijd met de fiets naar een startpunt rondom het Lauwersmeer fietsen vanwaar je een kortere wandelroute kunt lopen. Op de website van Nationaal Park Lauwersmeer vind je verschillende korte wandelroutes.

Als startpunt voor deze wandeling gebruiken we het kleine vissersdorpje Zoutkamp. We strijken neer op camping Robersum, een paar kilometer buiten het dorp. Robersum is een kleinschalige en ruime natuurcamping waar je helemaal tot rust komt. Zowel tentjes als caravans en campers zijn hier welkom, en er zijn vakantiehuisjes te huur. Een super fijne plek en de perfecte uitvalsbasis voor tripjes naar het Lauwersmeer.

Na een stevig ontbijt vertrekken we om 7 uur ’s ochtends naar het beginpunt van de wandeltocht. We starten net buiten het dorpje Zoutkamp waardoor dit voor ons het eindpunt wordt. We lopen de eerste kilometers naar boven naar het plaatsje Lauwersoog. Ondanks de bewolking, geniet ik van de rust en de geluiden van de vogels. Onderweg komen we de eerste kuddes konikspaarden en Schotse hooglanders tegen. Een prachtig gezicht!

Lauwersoog telt slechts 150 inwoners en ontstond na de indijking van de Lauwerszee tot het Lauwersmeer. Het aan het wad gelegen plaatsje is vooral bekend als vertrekplaats van de veerdienst naar Schiermonnikoog. Lauwersoog is een belangrijke vissershaven en heeft een eigen visafslag. Veel vissersboten leggen hier regelmatig aan en voor verse vis ben je hier dan ook op de juiste plek.

Aangekomen bij de haven in Lauwersoog, genieten we op het terras van restaurant Schierzicht van een bakje koffie en een korte pauze. Mocht je trek hebben, dit is ook een fijne plek voor een hapje (verse vis). Wij houden het voor nu nog bij koffie en onze meegebrachte energierepen.

Na Lauwersoog steken we de grens over en wandelen we de provincie Friesland binnen. We lopen langs de spuissluizen, een omvangrijk bouwwerk dat bestaat uit twaalf betonnen kokers door de zeedijk met elk een doorsnede van tien meter. Overtollig water dat in het Lauwersmeer wordt geloosd, wordt bij eb met deze sluizen in de Waddenzee gespuid. Bij vloed of storm worden de sluizen afgesloten. Aan onze linkerkant ligt de snelweg en als we verder lopen grazen aan onze rechterkant de schaapjes op de dijk. Het stuk na de sluizen is een beetje saai totdat we langs de Bantpolder komen die ons wat mooie vergezichten biedt.

De Bantpolder is een weidegebied dat wordt beheerd door Natuurmonumenten en speciaal is ingericht voor water- en weidevogels. De kans is groot dat je hier een kievit, grutto of scholekster ziet lopen. En in de winter wonen hier duizenden ganzen.

Na de Bantpolder brengt de route ons door het terpdorp Anjum. Terpen zijn door mensen ontworpen heuvels waarop werd gewoond totdat dijken de bescherming tegen hoog water overnamen. In Groningen vind je ook veel van deze woonheuvels.

Hierna komen we in het dorpje Oostmahorn. En dat is een heel ander verhaal. Het is hier uitgestorven. De huizen zijn oudhollands, maar de bakstenen aan de buitenkant zijn splinternieuw. Het lijkt wel een filmset. Oostmahorn was vroeger een omwalde vesting waarvandaan de watertoegangen tot zowel Dokkum als Groningen bewaakt konden worden. De (toen nog) Lauwerszee kreeg steeds meer last van kapers en smokkelaars tot de Tachtigjarige Oorlog uitbrak. Nadat het Lauwersmeer ontstond, ging Oostmahorn zich focussen op toerisme en recreatie. Inmiddels bestaat het dorp voornamelijk uit maar liefst drie vakantieparken.

Vanaf Oostmahorn lopen we verder door een soort niemandsland langs het piepkleine dorpje Ezumazijl. Het is hier een en al rust en natuur. Wat mij betreft het mooiste stuk van de hele route. Onderweg genieten we van de mooiste uitzichten op het Lauwersmeer en we komen weer langs een kudde konikspaarden. Ze staan te grazen in het natuurgebied waar we niet bij kunnen komen omdat we worden gescheiden door stroomdraad. Heel begrijpelijk, maar wel jammer dat je hierdoor het gevoel krijgt dat de paarden semi-wild zijn en niet helemaal in vrijheid leven. Misschien is dit ook wel niet echt mogelijk in Nederland.

We lopen verder en komen uiteindelijk aan in het dorpje Nieuwe Dokkumer Zijlen. Er is hier niet heel veel te doen, maar op de route (langs de weg) staat wel een viskraam te pronken. Het is te verleidelijk om niet even te stoppen voor een bakje verse kibbeling. Inmiddels hebben we zeker al 30 kilometer in de benen en zijn we sinds onze koffie in Lauwersoog niet echt meer gestopt.

De laatste 13 kilometer na Dokkumer Nieuwe Zijlen gaan moeizamer. Onze voeten beginnen een beetje te protesteren, maar we houden het tempo erin. Ook de laatste kilometers lopen we een mooie route gedeeltelijk langs het water.

We lopen langs de Kollumerwaard aan de zuidkant van het Lauwersmeer. Een uitgestrekt gebied met grasland, moerassen, rietvelden en watervlaktes. Ook hier spotten we weer een kudde konikspaarden en we worden aangestaard door Schotse hooglanders die we in het begin van de route ook hebben gezien. Prachtige dieren om te zien!

De laatste 3 kilometer voordat we het dorpje Zoutkamp bereiken zijn echt zwaar. Er lijkt geen eind te komen aan de oneindig lange rechte weg met aan beide kanten weilanden. Strompelend komen we dan eindelijk aan in Zoutkamp. Een schattig vissersdorpje met kleurrijke huisjes. Het voelt hier alsof je even teruggaat in de tijd.

Het dorpje Zoutkamp staat bekend om de visserij en garnalen, maar in de late middeleeuwen werd hier nog zout gewonnen uit zoutveen. Vandaar ook de naam Zoutkamp. Hierna was het dorp niet alleen een bruisende vissersplaats, maar ook een militaire verdedigingsschans vanwege zijn strategische ligging. Omdat de Lauwerszee werd afgesloten verplaatste de vissersvloot zich, maar er hangt nog steeds een maritieme sfeer in het dorp. De focus ligt tegenwoordig op het toerisme. Je vindt hier dan ook veel horeca en zelfs een visserijmuseum. Er zijn dan ook genoeg terrasjes om op neer te strijken en je voeten wat rust te geven. Na 43 kilometer wandelen zullen ze je dankbaar zijn 😉